المپیک-آرزوهای برباد رفته(بخش اول)

اینکه مادرباره پدیده ها،آینده خودوجهان،مسایل اجتماعی وفرهنگی و..چگونه نگاه کرده وفکر می کنیم درنوع آینده ما تاثیردارد.اینکه یک جامعه به مسایل، "احساسی" نگاه می کند،"عقلانی" می اندیشد،"حماسی" می پروراند ویا "تخیلی" آینده سازی می کند و...، درماهیت جامعه ودرتمام زوایای زندگی واجتماعی افراد آن جامعه از خرد وکلان ،باسواد وبیسواد،حاکم ومحکوم و...همه وهمه تاثیر می گذارد.

نگاهی به جامعه ای مانند کره نشان می دهد که به خاطر نوع نگاه آنان ،جامعه عمدتا به یک موجود اقتصادی تبدیل شده

وهمین مصداق درمورد مالزی نیز صدق می کند.منظوراین است که کشورهایی ازاین دست به تمام مسایل از دیدگاه دسترسی به اهداف اقتصادی وموفقیت بیشتر دراین زمینه نگاه می کنند.

درعوض کشوری چون ما،بیشتر به یک موجود سیاسی شباهت دارد،یعنی اینکه برای جامعه دسترسی به اهداف سیاسی اولویت بیشتری دارد وبه عمده مسایل از زاویه سیاسی نگریسته می شود.حتی به موضوعات اقتصادی وفرهنگی نیز از زاویه سیاسی نگریسته می شود.اینکه همه ما از مسولینی بیشتر خوشمان می آید که شجاعت بیشتری داشته وبه عبارتی توان اعمال قدرت بیشتری داشته باشد،حکایت از نگاه سیاسی به مسایل دارد.درحالی که دریک جامعه عقلانی،توانایی استدلال ومنطق گرایی اولویت دارد، در کشور ما شجاعت وتوانایی اعمال قدرت ملاک توانمندی است.

بااین مقدمه می خواهم بگویم که یکی از علل اصلی ناکامی ما درالمپیک نوع نگاه ما به مسایل اساسی زندگی است.اینکه ما به رابطه میان مشیت الهی واراده انسان چگونه می نگریم،در امور مابسیار تعیین کننده است.آیا ما به رابطه میان این دو مانند اشاعره ومعتزله "عرضی" می نگریم ویا مانند مرحوم مطهری ،"طولی" نگاه می کنیم، در کارهایمان بسیار تاثر گذار است.

اگر عرضی نگاه کنیم ویا حداقل برداشت درستی از آن نداشته وناخودآگاه براساس سنت فکری رایج ،عرضی نگاه کنیم،نتیجه این می شود که بلافاصله ،علت ناکامی را در مشیت الهی می دانیم ومی گوییم :"نمی دانیم،خواست ومشیت خدا بود".حرفی که همه از ورزشکار ومربی گرفته تا رییس سازمان تربیت بدنی ،اینگونه می گفتند.ببینید رییس سازمان ورزش چه گفته است:

"... نمی‌دانم خواست و مشیت الهی چه بود... نمی‌دانم چه شد که این اتفاق افتاد... ما کوتاهی نکردیم و هرچه در توان داشتیم، گذاشتیم."

متن کامل سخنان ایشان را از اینجا بخوانید.

امااگراز زاویه رابطه طولی به مسایل نگاه کنیم،به آیه "لیس للانسان الا ماسعی" باعمق ویقین بیشتری اعتقادپیدا می کنیم ومی پذیریم که خداوند قطعا به اندازه تلاش انسان توجه دارد وانسان آن قدر به دست می آورد که تلاش می کند ویا به عبارتی نتیجه ما در المپیک به اندازه تلاشمان بوده است.به عبارتی مشیت الهی به اراده ما بستگی دارد."لا یغیر مابقوم حتی یغیروا ما بانفسهم"

یعنی سرنوشت ما درکارها به تلاش مابستگی دارد والبته اگراین تلاش را با توسل به عنایات الهی گره بزنیم آنگاه نیرویی مضاعف خواهیم گرفت.در حالی که به نظر می اید ما می خواهیم با تلاش کم ،خدا به ما عنایات زیاد بکنیم.لذا بدون اینکه مقدمات کارها را به صورت منطقی وعلمی آماده نموده وتلاش کنیم،ازخدا می خواهیم به کمک کند.

تفاوت ما با کسی که به مسایل به صورت مادی نگاه می کند دراین است که هر دو به تلاش انسان در دستیابی به موفقیت اعتقاد دارند وانسان مومن تلاش خود را درراستای قدرت الهی می داند در حالی که انسان مادی برای این مسایل وتلاش ها منشا الهی نمی بیند.

حال ببینید اگر این گونه به مسایل بنگریم،وقتی درالمپیک ناکام شدیم بلافاصله باید به خود رجوع کنیم وببینیم در کجاها قصور کرده ایم ودر کجاها برآورد درست علمی نداشته ایم نه اینکه بگوییم:

"...حذف نا بهنگام رضازاده، آسیب دیدگی حدادی و عدم موفقیت مرد بزرگ کشتی، مردی که سه بار عنوان قهرمانی جهان را از آن خود کرده و از نظر کارشناسان باید مدال طلای المپیک را بر گردن می‌انداخت، عواملی بودند که پیش‌بینی آنها امکان نداشت.... تنها می‌توانم از مردم که منتظر نتایج کاروان اعزامی ایران به المپیک بودند، عذرخواهی کنم. ولی ما کوتاهی نکردیم و هرچه در توان داشتیم، گذاشتیم."

پس می بینیم نوع نگاه ما به مسایل است که تعیین کننده نوع مدیریت،سیاست،اقتصاد ،فرهنگ،کامیابی ها،ناکامی ها و.. می باشد.

در حالی که همه می دانند تمام مسایل پیش آمده در المپیک ،خصوصا ،مساله انصراف رضازاده حداقل از یک سال پیش قابل پیش بینی بود.مصدومیت حدادی وعدم کامیابی اوازقبل قابل پیش بینی بود و....البته مسایل دیگری نیز دررابطه با علت این نوع نگاه ما وجود دارد که به آنها خواهم پرداخت.